کلینیک باروری امید
کلینیک باروری امید

سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان چیست؟

thumb

سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان چیست؟

تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) یکی از شایع‌ترین اختلالات هورمونی در خانم‌های جوان و میانسال (زنان در سنین عادی فعالیت تخمدان) است. این اختلال به‌علت عدم تعادل هورمونی و اختلال در تخمک‌گذاری ایجاد شده و می‌تواند روی چرخه قاعدگی، باروری، وزن، پوست و سلامت عمومی تأثیر بگذارد.

علت‌های تنبلی تخمدان (PCOS):

علت قطعی این سندروم مشخص نیست اما چند عامل مهم نقش پررنگی دارند:

۱. مقاومت به انسولین
بیشتر خانم‌های مبتلا، درجاتی از مقاومت به انسولین دارند. در این حالت بدن برای کنترل قند خون، انسولین بیشتری ترشح می‌کند و همین انسولین بالا باعث افزایش هورمون‌های مردانه و اختلال قاعدگی می‌شود.

۲. عوامل ژنتیکی

سابقه خانوادگی PCOS احتمال ابتلا را به‌طور چشمگیری بالا می‌برد. این بیماری غالباً در خانواده‌ها دیده می‌شود.

۳. اختلالات هورمونی
افزایش هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) باعث جلوگیری از تخمک‌گذاری منظم و تشکیل فولیکول‌های کوچک و نابالغ در تخمدان می‌شود.

 

علائم تنبلی تخمدان:

علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما شایع‌ترین موارد شامل:

  • اختلال در چرخه قاعدگی که شامل : قاعدگی‌های کم، چرخه‌های طولانی‌تر از ۳۵ روز،  قطع شدن پریود برای چند ماه
  • بروز آکنه و چربی پوست 
  • رشد موهای زائد در صورت و بدن به‌خصوص روی چانه، سینه، شکم و کمر.
  • ریزش موی سر (الگوی مردانه)
  • چالش در باروری  (به دلیل اختلال در تخمک‌گذاری، احتمال بارداری کاهش می‌یابد اما با درمان اغلب  قابل حل است)
  • افزایش وزن یا تجمع چربی شکمی
  • وجود فولیکول‌های ریز متعدد در سونوگرافی (نمای پلی‌کیستیک تخمدان)


تشخیص تنبلی تخمدان (PCOS) چگونه انجام می‌شود؟

تشخیص بر اساس معیار معتبر روتردام (روش‌های استاندارد تشخیص اختلال تخمدان پلی‌کیستیک) انجام می‌شود. وجود ۲ مورد از سه مورد زیر برای تشخیص کافی است:

  • اختلال تخمک‌گذاری
  • افزایش آندروژن‌ها (در آزمایش یا علائم پوستی)
  • نمای پلی‌کیستیک در سونوگرافی

آزمایش‌ها و بررسی‌های تکمیلی شامل:

  • آزمایش هورمونی (LH، FSH، تستوسترون، پرولاکتین، TSH و …)
  • قند و انسولین ناشتا
  • سونوگرافی واژینال یا شکمی

درمان تنبلی تخمدان (PCOS)

PCOS درمان قطعی ندارد، اما کاملاً قابل کنترل است و با درمان صحیح، اکثر بیماران چرخه طبیعی و توان باروری کاملاً طبیعی پیدا می‌کنند.

  •  تغییر سبک زندگی (مؤثرترین روش)

کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن

رژیم کم‌قند و کم‌کربوهیدرات

ورزش منظم (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)

این مرحله در بسیاری از بیماران قاعدگی را کاملاً منظم می‌کند.

  •  درمان دارویی

متفورمین: بهبود مقاومت به انسولین

داروهای تنظیم هورمون و قاعدگی

داروهای تحریک تخمک‌گذاری برای خانم‌هایی که قصد بارداری دارند (لتروزول، کلومیفن و …)

  •  درمان مشکلات پوستی

جهت کاهش آکنه، چربی پوست و موهای زائد.

  •  روش‌های کمک‌باروری

در صورت عدم تخمک‌گذاری با دارو:

IUI

IVF و روش‌های پیشرفته ناباروری

آیا تنبلی تخمدان باعث ناباروری دائمی می‌شود؟

خیر.
بیش از ۹۵٪ خانم‌ها با درمان صحیح بارداری موفق دارند. مشکل اصلی PCOS «عدم تخمک‌گذاری» است که معمولاً با دارو به‌طور کامل قابل درمان است.

جمع‌بندی :

تنبلی تخمدان یک اختلال مزمن اما کاملاً قابل کنترل است. تشخیص زودهنگام، اصلاح سبک زندگی، مصرف داروهای مناسب و پیگیری منظم می‌تواند علائم را کاهش داده و باروری را به حالت طبیعی برگرداند.

روبیکا
با ما در روبیکا در تماس باشید